++++++++++++++++++++++++++++++++++

LET OP: wijzingingen/aanvullingen t.o.v. gedrukte programma

- Ook de amateurarcheologen van Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH) doen mee! Van 11.00 tot 14.00 tonen zij op de Korte Verspronckweg 7-9 het onderzoek naar de bodemvondsten kasteel Huis ter Kleef. (zie info programma hieronder)
- de rondleiding door het Scheepmakerskwartier starten om 13.00 uur en om 14.00 uur
 

Kijk ook op de digitale kaart voor de verschillende programmaonderdelen!

++++++++++++++++++++++++++++++++++++

10.00-11.00 ontvangst v.a. 09.30
Theater Bioscoop Pathé
Zijlvest 41-43
Aftrap en presentatie
De aftrap van deze Dag van de Architec¬tuur kan niet op een betere locatie: op zo’n 18 meter diepte in een van de ondergrondse zalen van bioscooptheater Pathé. Na het welkomstwoord door Gabriël Verheggen, directeur ABC, doet Jitze Koops, bouwkundig ingenieur bij Pieters Bouwtechniek, de aftrap met een presentatie. Hij gaat in op wat er zoal komt kijken wanneer je in de ondergrond wilt bouwen. Aan de hand van bekende Haarlemse voorbeelden waar Pieters Bouwtechniek aan heeft gewerkt, zoals Het Patronaat en De Ripperda, toont Koops dat ondergronds bouwen specialistisch werk en bovendien spannend is.
 

11.00-11.30
12.00-12.30
Ondergronds depot Noord Hollands Archief
Jansstraat 40
Rondleidingen
let op: aanmelden bij het ABC noodzakelijk, tel. 023 534 05 84

Oorspronkelijk was de Janskerk onderdeel van het Johannieterklooster uit 1318. Na een verbouwing werd de kerk in
1936 als Haarlems Gemeentearchief in gebruik genomen. In 2007, na een grondige en complexe restauratie, werd het ingericht als publiekscentrum voor de provincie Noord-Holland, Haarlem en omliggende gemeenten. Speciaal voor de Dag van de Architectuur worden de deuren van het ondergrondse depot van het Noord-Hollands Archief geopend voor twee rondleidingen. Een archiefmedewerker vertelt alles over deze Middeleeuwse Janskerk en de ondergrondse schatkamers. De Janskerk zal overigens de hele dag te bezoeken zijn.

11.00-14.00
Archeologisch onderzoek kasteel Huis ter Kleef
Schoolgebouw Korte Verspronckweg 7-9 in Haarlem (volg op het terrein de borden)
openstelling en toelichtingen
Na het BeIeg van Haarlem is het kasteel Huis ter Kleef in 1573 door de Spanjaarden opgeblazen. Het kasteel is in de jaren 1990-1994 door de Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH) opgegraven en wordt momenteel uitgewerkt. In de werkruimte van de amateurarcheologen kunt u de vondsten van de opgraving bekijken. Naast de vele scherven keramiek en een maquette van het kasteel worden bijzondere  middeleeuwse bouwmaterialen getoond, waaronder gedecoreerde schouwwangen en gebrandschilderd glas in lood.     

12.00-14.00
Gangen en kerker Stadhuis
zij-ingang stadhuis, Zijlstraat tegenover nummer 95
Openstelling met verhalenmakers
Het verhaal gaat dat er onder het stadhuis een heuse kerker en een gangenstelstel is met vertakkingen onder het centrum van de stad... Zouden de ondergrondse gangen - waar elke Haarlemmer wel eens van heeft gehoord - echt bestaan? Kom naar de kerker onder het stadhuis en luister naar de Verhalenmakers Inemarie en Kim. Zij vertellen het spannende verhaal over ondergronds Haarlem. Mythen en feiten die iedereen mag aanvullen! (steeds maximaal 15 personen per keer dus misschien moet je even wachten).

12.00-14.00
14.00-16.00
Gemeentehuis Bloemendaal
Bloemendaalseweg 158 Overveen
Rondleidingen en openstelling
De vernieuwde huisvesting van het Bloemendaalse gemeentehuis bestaat uit het gerenoveerde voorhuis en nieuwbouw achter de gehandhaafde statige gevel van het voormalige landhuis. Het bijzondere complex is gedeeltelijk ondergronds gerealiseerd en is zo duurzaam mogelijk ontworpen, door gebruik van duurzame materialen, een sedumdak, zonnepanelen, slimme ledverlichting en een warmtekoudeopslag. Ook het parkgebied rondom het gemeentehuis is hersteld. De oorspronkelijke en de nieuwe uitstraling komen op verschillende manieren samen. Door dit ontwerp is de geschiedenis van de buitenplaats leesbaar geworden. De architecten Rudy Uytenhaak (RUA) en Marijn Schenk (Next Architects) geven rondlei¬dingen van 12.00-14.00 respectievelijk van 14.00 tot 16.00 uur.

12.00-12.45
13.00-13.45
Onder- en bovengrondse fietsstallingen _ Stationsplein
Rondleidingen
verzamelpunt: standbeeld Kenau en Ripperda
Tot voor kort werd Station Haarlem - “het mooiste spoorwegstation van Nederland” - van alle zijden belaagd door achteloos geparkeerde fietsen. In het kader van het project ‘Ruimte voor de Fiets’ is het station voorzien van aantrekkelijke en comfortabele oplossingen voor het fiets-parkeerprobleem. De fietsparkeervoorzieningen, in opdracht van ProRail en de gemeente Haarlem ontworpen door wUrck architecten en de ingenieurs van RIS, omvatten bijna 8.000 plaatsen verdeeld over drie locaties. Aan de centrumzijde van het station is onder het plein het ‘Fietssouterrain’ gerealiseerd. In aansluiting daarop is in het stationsgebouw zelf de bestaande stallingsvoorziening opgewaardeerd tot het ‘Fietscarré’. Als sluitstuk is onlangs aan de noordzijde van het station de drielaagse Fietsgevel in gebruik genomen, in samenhang met het daarvoor gelegen Kennemerplein. De rondleidingen worden gegeven door architect Ernst van Rijn (wUrck) en o.v. door constructeur René Nelissen (RIS).

12.00-14.00
Basculekelder Prinsenbrug
Prinsenbolwerk / Oudeweg
Openstelling en toelichting
let op: maximaal 15 personen per rondleiding _ aanmelden bij het ABC noodzakelijk, tel. 023 534 05 84

Sinds 1 januari 2015 is Strukton Worsphere BV voor minimaal 4 en maximaal 8 jaar verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van alle beweegbare bruggen in Haarlem. Zo ook voor de Prinsenbrug. Deze zogenoemde ‘basculebrug’ gaat open en dicht doordat in het wegdek een draaipunt zit en het een contragewicht heeft. Het contragewicht is onzichtbaar weggewerkt onder de weg, in een bascule¬kelder. Doordat brugdek en contragewicht met elkaar in evenwicht zijn kost het niet veel energie om de brug te openen en te sluiten (net als bij een schuifraam met contragewichten). In samenwerking met de gemeente stelt Strukton speciaal voor deze dag de basculekelder open voor publiek voor een kijkje en uitleg over de installatie in dit bijzondere ondergrondse object.

12.00-15.00
ABC Architectuurcentrum
Groot Heiligland 47
Kinderworks(c)hop: graven naar bodemschatten

let op: aanmelden bij het ABC noodzakelijk, tel. 023 534 05 84

Ontdek zelf de ondergrond van Haarlem en ga onder leiding van een echte bodemkundige Maartje van Meeteren, op zoek naar bodemschatten in de tuin van het ABC. Kijk wat je allemaal met een grondboor omhoog haalt: zand of klei? Waarom zijn er kleurverschillen? En wat zit er in die grote, witte steen? Pak een hamer, beitel en kwast: misschien doe je wel een eigen archeologische vondst!

12.45-13.30
13.45-14.30
Kathederaalmuseum Crypte Nieuwe Bavo
Leidsevaart 146
Rondleidingen
let op: verzamelen bij de ingang in de tuin aan het Emmaplein

In de Crypte van de Nieuwe Bavo is de afgelopen jaren een nieuw museum gerealiseerd en nieuwe depotruimte voor kerkelijke kunstschatten. Het vormde een onderdeel van de grootschalige restauratie van het op één na grootste kerkgebouw van Nederland waarbij Van Hoogevest Architecten als restauratiearchitect betrokken is. Tijdens de rondleiding wordt uitleg gegeven over de bijzondere totstandkoming van de kerk, de restauratie en de toekomstplannen voor de ondergrondse ruimten. Zo voert de rondleiding door de crypte maar ook door de ruimten onder de straalkappelen waar men op termijn het museum mee wil uitbreiden.

13.00 en om 14.00 uur
Scheepmakerskwartier
start plein hoek Disselkade / Kelderwindkade
Rondleiding
Dit jaar is het eerste deel van het Scheepmakerskwartier opgeleverd: een nieuw stadsbuurtje aan het Spaarne dat in opdracht van Woonstichting De Key is ontworpen door INBO en gebouwd door Dura Vermeer. Het water ter plaatse van de Papentorenvest is verbreed om plek te maken voor een passantenhaven. Daardoor kwam molen de Adriaen vrij te staan. Aan de kop van de kade aan de haven is een pleintje gemaakt met uitzicht op de monumenten van de Haarlemse binnenstad.
Het geheel biedt een diversiteit aan woningen: appartementen aan de haven, daarachter eengezinswoningen en ook een hofje. De grachtenpanden in het plan zijn stuk voor stuk verschillend en ontworpen naar de wensen van de bewoners. De kade, het hofje en een deel van de straatjes zijn autoluw. Dat is mogelijk doordat onder het hofje, ondergronds, een parkeergarage is gerealiseerd. De rondleiding wordt verzorgd door architect Wilco van Oosten.

13.00-15.00
De BakkeRij
Hendrik Figeeweg 3F
Rondleidingen en openstelling
Op het Hendrik Figee-terrein in de Waarderpolder is onlangs de BakkeRij geopend. Een ‘vers vernieuwend concept’ waarbij de voormalige centrale bakkerij van Van Vessem is omgevormd tot een eigenwijs verzamelgebouw voor kleine ondernemers.
In het gebouw staan 44 gebruikte scheepscontainers gestapeld aan twee verlichte binnenstraten met pleintjes en terrassen. De containers zijn aan binnen- en buitenzijde opnieuw geschilderd en voorzien van grote volglazen kozijnen en kunnen naar eigen wens verder worden ingericht. Samen met een café, keuken en vergader- en loungeruimten vormt het een unieke werk¬plek op een locatie in ontwikkeling.
Het project is opgezet volgens de principes van de Circulaire Economie waarbij gebouw, containers, bouwmaterialen en inrichtingselementen opnieuw worden gebruikt en waarbij het gebruik vooral gaat over mensen, verbinden, delen en gunnen. Het concept BakkeRij is ontwikkeld door Pieter van der Spek, her architecten, Juan Nibbelink en VanderZwetBouwkunde.

13.00-17.00
Archeologisch Museum
Openstelling
Haarlem heeft een bewoningsgeschiedenis die al 56 eeuwen oud is. Door de eeuwen heen hebben mensen hun sporen achtergelaten. Vanwege die rijkdom aan archeologische bodemvondsten voert Haarlem een eigen gemeentelijk archeologiebeleid met een stadsarcheoloog en een archeologisch team. De vondsten en gegevens worden bewaard in het gemeentelijk archeo¬logisch depot en zijn in het Archeologisch Museum Haarlem voor iedereen te zien. Neem, tussen alle rondleidingen door, eens een kijkje in dit museum dat gevestigd is in de zeventiende -eeuwse gewelvenkelder van de Vleeshal. Ontdek hier hoe een archeologische opgraving in zijn werk gaat.

14.00
15.00
The Gin Sum Club (TGSC)
Zijlstraat 49
Openstelling en rondleiding
Het monumentale, voormalige bankge¬bouw aan de Zijlstraat is na een grondige verbouwing ingericht met een innova¬tief horeca-concept: The Gin Sum Club. Achter de nieuwe, statige entree gaat een bijzonder interieur schuil. Voor deze transformatie waren diverse vergunningen nodig, die zijn verzorgd door architectenbureau LUME. Het interieur is geïnspireerd op een “Gentlemen’s Club”. In de kelder is de indrukwekkende oude bankkluis met een ontzagwekkende kluisdeur te bezich¬tigen. Benieuwd naar het interieur en het verhaal? Kom langs en laat je rondleiden door interieurontwerper Claire Ansems en door architect Marlous Bakker (LUME)

15.45-16.15
ABC _ Groot Heiligland 47
Presentatie ‘Casa Brutale, lyrical brutalism’ door architect Laertis (OPA)
let op: Engelstalig
De van origine Griekse architect Laertis, een van de partners van architectenbureau Open Platform for Architecture (OPA), heeft zich in Haarlem gevestigd. Onlangs werd bekend dat ‘Casa Brutale’, een spectaculair ontwerp van dit bureau voor een ondergronds woonhuis, daadwerkelijk in Libanon gerealiseerd gaat worden. Laertis komt zijn ontwerp toelichten. Hij schrijft hierover: “Casa Brutale is a geometrical translation of the landscape. It is an statement on the simplicity and harmony of contemporary architecture. Casa Brutale penetrates the landscape. The underground building benefits from a perfect homeostatic mechanism with thermal insulation from the surrounding ground, and the cooling properties of the swimming pool. The optical impact of the building on the landscape is minimal, with only one façade on the cliff side and no volume extruding from the ground level. Casa Brutale redefines the harmonious coexistence of human and nature in a poetic homage to pure Brutalism.”

16.15-16.45
ABC _ Groot Heiligland 47
Presentatie Renovatie Velsertunnel, door Stephan van der Horst
In de avond van 15 april startte de grootscheepse renovatie van de oudste snelwegtunnel van Nederland; de Velsertunnel. De tunnel is negen maanden helemaal dicht. Rijkswaterstaat vergroot de doorrijhoogte, moderniseert de vluchtwegen en vernieuwt alle tunneltechnische installaties. Maar hoe pas je een 60 jaar oude tunnel aan aan de eisen van deze tijd? En hoe zorg dat de 65.000 voertuigen die er dagelijks doorheen rijden hun weg kunnen blijven vervolgen? In deze lezing alle ins en outs over de renovatie én veel bijzonderheden over de bouw, het gebouw zelf én de monumentale ventilatietorens ‘de hyacinten’. De lezing wordt gegeven door Stephan van der Horst, Consultant Civil Engineering bij Rijkswaterstaat.

17.00
ABC _ Groot Heiligland 47
Opening tentoonstelling en boekpresentatie ONDERGRONDS
Het laatste programmaonderdeel van deze Dag van de Architectuur in Haarlem en Bloemendaal is de opening van de expositie ONDERGRONDS in het ABC. Op deze tentoonstelling staat de onzichtbare wereld van constructies, leidingen, kabels, tunnels en bijzondere ontwerpen centraal. Maar er is daarbij ook aandacht voor geologie, bodemleven, warmte en koude opslag, archeologie, regels en wetten... Kortom: aan nagenoeg alle aspecten die te maken hebben met de bodem onder onze voeten en ondergronds ruimtegebruik wordt aandacht besteed. De expositie, met voornamelijk Nederlandse voorbeelden, kan gezien worden als een (eerste) kennismaking met de fascinerende fenomenen bodem en ondergronds bouwen.

De expositie wordt geopend door Fransje Hooimeijer, Assistant Professor Environmental Technology and Design, TU Delft. Zij is specialist en afgestudeerd op het onderzoek: “De ondergrond als uitgangspunt.” Zij stelt de ondergrond als de motorkamer van de stad centraal.

Tot slot van de opening vindt de presenta¬tie plaats van de publicatie ‘Meer-waarde met de ondergrond’. Dit boekje is het resultaat van zogenoemde ‘Carrousel-bijeenkomsten’ die het Kenniscentrum voor Ondergronds Bouwen en Ondergronds Ruimtegebruik (COB) de afgelopen drie jaar heeft georganiseerd.