Naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Het Nederlandse Rijtjeshuis’ in het ABC, geeft Bernard Hulsman, samensteller van de expositie en architectuurcriticus, op woensdagavond 2 april om 20.00 uur een lezing. In zijn lezing zal Hulsman schetsen dat het optimisme en het open karakter van het rijtjeshuis uit de jaren ’60 en ’70 is verdwenen en plaats heeft gemaakt voor een gesloten wooncultuur die onder meer wordt bepaald door schuttingen. De doorzonwoning van weleer is vervangen door de typologie van het klooster en gaat daarmee weer terug naar de oervorm... Naast de lezing zal Hulsman samen met architectuurfotograaf Luuk Kramer op deze avond de publicatie ‘Het Rijtjeshuis’ desgevraagd signeren. Dit boek is onlangs verschenen bij uitgeverij Nieuw Amsterdam en in de ABC-winkel te koop (prijs: € 19,95.).
Bernard Hulsman, die naast architectuurcriticus en -publicist ook redacteur is van de NRC, stelt dat het rijtjeshuis hét typische Nederlandse huis is en dat de meerderheid van de Nederlandse bevolking een dergelijke woning bewoont. Vier van de ongeveer zeven miljoen huizen in Nederland zijn rijtjeshuizen. Dit betekent dat naar schatting ruim 10 miljoen van de bijna 17 miljoen Nederlanders een rijtjeshuis bewonen. Niet alleen om kwantitatieve redenen is het rijtjeshuis hét Nederlandse huis. De aaneengeregen identieke woningen, die vaak in een carré staan opgesteld en zo herinneren aan de vorm van een klooster of de hofjes, passen bij het ‘gepolder’ en de Nederlandse consensus- en overlegcultuur. Ze vormen een gemeenschap van gelijke individuen: iedereen heeft hetzelfde huis maar wel met een eigen voordeur en een eigen tuin.
Maar hoe diep het rijtjeshuis ook is verankerd in de Nederlandse cultuur, het heeft een slechte reputatie. Het rijtjeshuis, en zeker de doorzonwoning, staat voor burgerlijkheid, saaiheid en monotonie. Deze reputatie is ten onrechte, zo laat de tentoonstelling ‘Het Nederlandse rijtjeshuis‘ zien. Het Nederlandse rijtjeshuis is het tegendeel van saai en kent een wonderlijk grote diversiteit. Bovendien heeft het een lange geschiedenis die begint in de oude hofjes in de Nederlandse steden.
Voor de expositie en het boek ‘Het Nederlandse Rijtjeshuis, geschiedenis van een oer-Hollands fenomeen’ bracht architectuurfotograaf Luuk Kramer de rijkdom van het Nederlandse rijtjeshuis in beeld. Om een goede vergelijking tussen alle rijtjeshuizen mogelijk te maken, heeft Kramer ze allemaal op dezelfde, droge, objectieve manier gefotografeerd: frontaal en bij grijs winterweer.