'Ecofield' is de titel van het afstudeerwerk van Joyce Verstijnen aan de Academie voor Architectuur en Stedebouw Tilburg. Met Ecofield introduceert zij een nieuwe strategie om ecosystemen te versterken door middel van architectuur die specifiek in het landschap en voor dier- en plantensoorten is ontworpen. De strategie is toegepast op de ecologische ruimte van Haarlem tot aan de kust. Het ABC toont dit afstudeerwerk om meerdere redenen. In de eerste plaats vanwege de gepresenteerde verbeeldingskracht en wijze van uitwerken van het thema. Daarnaast kan de studie inspirerend zijn om op een andere wijze naar de leefomgeving te kijken en deze te ontwerpen. In dat kader sluit de studie aan bij het gegeven dat de gemeente Haarlem momenteel bezig is met het ontwikkelen van de zogenoemde Omgevingsvisie.
Voor een nadere toelichting zie hieronder (pdf-krantenartikel). Voor een interview van Gabriël Verheggen met Joyce Verstijnen over haar studie en expositie én een gesprek met reactie door Willem Hein Schenk (stadsarchitect Haarlem) zie ons YouTube-kanaal en klik hier
Het huidige beleid ten aanzien van biodiversiteit (Natuurnetwerk Nederland voorheen Ecologische Hoofdstructuur) is volgens Joyce Verstijnen gefocust op de natuurgebieden. Het beleid negeert daarmee de potentiële bijdrage die het stedelijk weefsel kan leveren aan de Nederlandse biodiversiteit. In plaats van het scheiden van stad en land behandelt Ecofield ze juist als één ecologische ruimte. De nieuwe strategie beschouwt architectuur als omgevingsconditie waarbij de gebouwde omgeving niet alleen een geschikte leefomgeving wordt voor mensen, maar ook voor planten en dieren.
De strategie is toegepast in de ecologische ruimte van Haarlem tot aan de kust, met onder meer het stadscentrum, de Zuid-Kennemerlandse duinen en de Noordzee. Een recreatieve en contemplatieve wandelroute doorkruist dit gebied waarlangs acht verblijven zijn ontworpen. Hier vinden mensen, planten en dieren hun beschutting. Elk verblijf heeft geschikte broed-, voedsel- en verblijfcondities voor de belangrijke diersoorten. Tegelijkertijd bieden de verblijven een rustplaats voor de wandelaar.
Het creëren van dergelijke ‘habitatcondities’ resulteert in een architectuur die samensmelt met het landschap. De architectuur bestaat uit patio’s, holtes en nissen waar bijvoorbeeld een vogel kan broeden, een bloemzaadje kan ontkiemen of de wandelaar beschut een boek kan lezen. Het ondergaan van het landschap door wandeling en verblijf genereert een bewustzijn van de ecologische ruimte. Dit wordt versterkt door variërende doorzichten naar het landschap, afwisseling van open- en geslotenheid, daglicht en schaduw en overgangen tussen binnen- en buitenklimaat. Als architectuur in staat is onderdeel te worden van dit landschap, zal het een sleutelrol gaan vervullen in de samenhang van ecosystemen, waarin alle habitats, mensen, dier- en plantensoorten met elkaar zijn verbonden in één ecologische ruimte.
NB. Het ABC neemt het zogenoemde ‘museumprotocol’ in acht. Dit betekent onder meer dat er een vaste route door het centrum is gemaakt, er een maximum is voor aantal bezoekers per ruimte etc. Het is overigens nu niet nodig om een tijdslot te reserveren.
Afbeelding: ontwerp stedelijke theetuin in centrum van Haarlem