De Haarlemse Koepelgevangenis is een iconisch bouwwerk dat tot de verbeelding spreekt. Met de verkoop ervan aan stichting Panopticon krijgt het - als het goed is - een nieuw en bijzonder tweede leven. Het pand heeft echter ook anderen (architecten en opdrachtgevers) aangesproken om studies en plannen te maken. Zo ook Annette Bos die de koepel koos als project waarop ze op 16 februari 2017 afstudeerde aan Academie van Bouwkunst in Amsterdam. Van 3 augustus tot en met 20 september toont zij haar afstudeerwerk in het ABC.
Architect Annette Bos geeft het complex, het gebouw inclusief omliggend terrein dat al meer dan 100 jaar een introvert en gesloten bolwerk is, terug aan de stad. Zij creëert een nieuw stadspark voor Haarlem met ruimte voor een muziekprogramma dat aansluit bij de ambities van Haarlem en dat haar identiteit als popstad versterkt. Bovendien doet het ontwerp recht aan de architectonische en cultuur-historische betekenis van het gevangeniscomplex.
uitwerking (samenvatting)
Stadspark – van hiërarchie naar ongedwongen dwalen
Het sinds 1901 langzaam dichtgeslibde en benauwde terrein krijgt weer ademruimte door de sloop van een aantal gebouwen. Het sloopmateriaal wordt hergebruikt om een glooiend park aan te
leggen. Zo krijgt Haarlem Oost de nieuwe groene openbare ruimte die zij hard nodig heeft. Het park is met zijn intieme amfitheater bovendien zeer geschikt voor sfeervolle concerten. Smalle doorgangen in de oude muur om het terrein verbinden het park met de stad. Deze minimale ‘incisies’ in de muur benadrukken respectvol het oorspronkelijke karakter van het terrein. Binnen
de muren verandert de voormalige strikte hiërarchie in ongedwongen dwalen en ontdekken.
Muziekprogramma – van gevangenschap naar vrijheid
Het voormalige gevangenisterrein wordt getransformeerd tot dé ultieme plek voor musici, muziekliefhebbers en alle Haarlemmers. Er komt een uitgebreid programma met onder meer podia,
oefenruimtes, opnamestudio’s, werkplaatsen voor instrumentenbouwers, muziek-startups, en een vinylwinkel. Ook is er ruimte voor horeca. Het plan verrijkt het sterke popklimaat van de Spaarnestad met een bijzondere muzikale vrijplaats voor musici. Er is ruimte voor ontdekking, ontwikkeling, uitwisseling en uitvoering. Collectiviteit en synergie staan centraal. Op het terrein vier je de vrijheid.
Podium – van controle naar dynamiek
In de koepel komt een bijzonder luchtobject met een akoestische huid. Hierdoor ontstaan twee concertzalen met ieder een eigen atmosfeer. Het luchtobject is opblaasbaar. De enorme ruimte
is op die manier flexibel in te delen voor veel soorten concerten, van intiem tot grootschalig. Dit maakt tijdelijk gebruik mogelijk zodat de ziel van de koepel behouden blijft.
Onderzoek en exploitatie
Door minimale ingrepen en een sluitende exploitatie is het plan realiseerbaar. Het onderzoek naar programma en exploitatie is gebaseerd op gesprekken en informatie van Haarlemmers en diverse muziekinstellingen.
meer informatie: www.annettebos.nl