De binnenstad van Haarlem heeft nog de gave organische structuur die een Nederlandse stad van voor de Industriële Revolutie kenmerkt. Compacte pleinen en straten worden gevormd door aaneengesloten gevels waarin ook de openbare gebouwen zijn opgenomen. In deze context ligt, ingeperst tussen de middeleeuwse Bavokerk en het Teylers Museum, het voormalige Johan Enschedecomplex waarvan de opstallen gesloopt zijn.
Om de diversiteit van stedelijke functies op deze centrale plek zo groot mogelijk te laten zijn heeft de gemeente gekozen om een hotel, een uitbreiding van het concertgebouw met 4.000 m², een Gerechtsgebouw van 16.000 m² en een parkeergarage voor 350 auto’s bij elkaar te brengen.
De voorgeschiedenis van deze ontwikkeling is problematisch verlopen. De burgerij van Haarlem was het niet eens met de voorgestelde plannen en de voorgestelde bebouwingshoogten.
Om uit de impasse te komen werden nieuwe ontwerpers aangewezen die binnen een vastgestelde, strakke ‘ruimte enveloppe’ en ‘demarcatielijnen’ tot nieuwe oplossingen moesten komen. Bovendien eiste de gemeente een openbare wandelroute door het terrein van het Gerechtsgebouw.
Wanneer de gevraagde volumina voor de verschillende functies worden gecombineerd met de geëiste ruimtelijke demarcaties, het beschermde stadsgezicht en de bijzondere eisen voor de beveiliging, logistiek en beleving van een Gerechtsgebouw kan met recht worden gesteld dat deze opgave het best te vergelijken is met een stedelijke Rubicscube.
Tussen de Klokhuistoren nabij de Bavo en het Teylers Museum is een nieuwe hof gemaakt en de openbare wandelroute waaraan de entree van het nieuwe Gerechtsgebouw is gelegd. Om deze hof heen zijn het rechtbankspecifieke deel, het publieksgedeelte en de kantoren gelegd. Hierdoor ontstaat een mooie en geleidelijke overgang van het lawaai en de drukte van de stad naar de rustige en ingetogen hof en vandaar naar de concentratie op de rechtspraak in de zittingszalen.
Bron: www.biermanhenket.nl
Project:
Gerechtsgebouw De Appelaar
Locatie:
Simon de Vrieshof 1, Haarlem
Architect:
Bierman Henket architecten
Adviseurs:
D3BN civiel ingenieurs
Adviesbureau Peutz & Associés
Hiensch engineering
Aannemer:
Boele & Van Eesteren
Opdrachtgever:
ING Real Estate in opdracht van de Rijksgebouwendienst, dir. Noordwest
Gerealiseerd in:
2005