Met deze expositie toont het ABC de geschiedenis van het Nederlandse rijtjeshuis aan de hand van foto’s en plattegronden. De ontwikkeling wordt geschetst vanaf de oorsprong - die o.m. ligt in de Haarlemse hofjes uit de 16de en 17de eeuw – via arbeiderswoningen en de rijtjeshuizen uit het ‘Vinextijdperk’ naar het rijtjeshuis van vandaag. De tentoonstelling maakt duidelijk dat het rijtjeshuis als typologie nog steeds wordt doorontwikkeld, bijvoorbeeld in de plattegrond. De basis van deze expositie is de publicatie Het rijtjeshuis, de geschiedenis van een oer-Hollands fenomeen van architectuurcriticus en journalist Bernard Hulsman en fotograaf Luuk Kramer.
Het Nederlandse rijtjeshuis - inleidende tekst expositie
Het rijtjeshuis is hét Nederlandse huis: de meerderheid van de Nederlandse bevolking woont in een rijtjeshuis. Vier van de ongeveer zeven miljoen huizen in Nederland zijn rijtjeshuizen. Dit betekent dat naar schatting ruim 10 miljoen van de bijna 17 miljoen Nederlanders een rijtjeshuis bewonen.
Niet alleen om kwantitatieve redenen is het rijtjeshuis hét Nederlandse huis. De aaneengeregen identieke woningen, die vaak in een carré staan opgesteld en zo herinneren aan de vorm van een klooster of de hofjes, passen bij het ‘gepolder’ en de Nederlandse consensus- en overlegcultuur. Ze vormen een gemeenschap van gelijke individuen: iedereen heeft hetzelfde huis maar wel met een eigen voordeur en een eigen tuin.
Maar hoe diep het rijtjeshuis ook is verankerd in de Nederlandse cultuur, het heeft een slechte reputatie. Het rijtjeshuis, en zeker de doorzonwoning, staat voor burgerlijkheid, saaiheid en monotonie.
Deze reputatie is ten onrechte, zo laat de tentoonstelling ‘Het Nederlandse rijtjeshuis‘ zien. Het Nederlandse rijtjeshuis is het tegendeel van saai en kent een wonderlijk grote diversiteit. Bovendien heeft het een lange geschiedenis die begint in de oude hofjes in de Nederlandse steden.
Zevenentwintig foto’s van Luuk Kramer brengen de rijkdom van het Nederlandse rijtjeshuis in beeld. Om een goede vergelijking tussen alle rijtjeshuizen mogelijk te maken, heeft Kramer ze allemaal op dezelfde, droge, objectieve manier gefotografeerd: frontaal en bij grijs winterweer.